Gokautomaten (ook wel fruitmachine, gokkast of fruitautomaat) zijn mechanische kansspellen dat met muntgeld werkt. De moderne versies werken soms ook op papiergeld. De apparaten zijn meestal te vinden in casino’s, online casino’s en gokhallen, maar ook vaak in cafés en snackbars.
Werking gokkasten
Om te kunnen spelen, moet men geld inwerpen of op een andere manier betalen. Voor dit geld krijgt men punten (credits) die recht geven op een aantal keren spelen. Een gokautomaat heeft drie of meer rollen met daarop verscheidene afbeeldingen. Wanneer een startknop wordt ingedrukt, of de hendel aan de zijkant van het apparaat wordt overgehaald, beginnen de rollen te draaien. Het is de bedoeling dat er twee of meer van dezelfde afbeeldingen op een rij komen te staan, volgens het winschema op de gokkast aanwezig.
Telkens als dit lukt krijgt de speler extra punten. Zo niet, dan gaat er één of meerdere punten verloren. Men kan doorspelen tot alle credits op zijn, of op een gegeven moment stoppen en de winst of het verlies nemen: de credits die men op dat moment heeft staan, worden dan uitgekeerd.
Het toevalskarakter van welk gokspel dan ook is niet te beïnvloeden, en op de lange duur zal men dus altijd geld verliezen.
Varianten
Over het algemeen behoren de afbeeldingen horizontaal op rij te staan, maar op sommige apparaten leveren diagonale of zelfs verticale rijen eveneens punten op. Sommige gokkasten hebben meer rollen dan slechts de gebruikelijke 3. Ze hebben dan een benedenspel en een bovenspel.
Op sommige kasten is ook een 1/0 spel aanwezig. Met dit spel kan men punten van de creditmeter of winmeter op een grotere meter overschrijven, totdat de benodigde waarde voor de inzet van het bovenspel bereikt is.
De gokautomaat met een hendel wordt soms “eenarmige bandiet” genoemd omdat hij op sommige spelers een verslavende werking heeft. Deze spelers stoppen soms pas als ze geen geld meer over hebben.
De ‘rollen’ zijn op moderne machines vaak computeranimaties waarbij de uiteindelijke positie van de rollen niet mechanisch tot stand komt maar door een elektronische toevalsgenerator.
Wettelijke regulering
Veel landen kennen een systeem van regels waaraan gokautomaten en exploitanten daarvan moeten voldoen, om de speler enige mate van bescherming te bieden. Zo is er bijvoorbeeld in Nederland sprake van:
een minimum tijd tussen het drukken op de knop en het tot stilstand komen van de rollen; een maximale hoeveelheid geld die in één keer kan worden ingevoerd;
een minimum uitkeringspercentage.
Daarnaast moeten gokautomaten in de meeste landen gekeurd worden door een onafhankelijk keuringsinstituut.